İLBER HOCADAN DARON EFENDİYE MUHTEŞEM DERS
Nobel ödüllü Daron Acemoğlu'nun, Atatürk'ün yaşadığı zamandaki siyasi tercihlerini eleştirmesine, tarihçi İlber Ortaylı'dan ders gibi karşılık geldi.
Nobel Ödülü alan Ekonomist Daron Acemoğlu'nun, gazeteci Fatih Altaylı'ya yaptığı açıklamalar ciddi tepki çekmişti. Acemoğlu'nun, Atatürk'ün yaşadığı zamanı ve Türkiye topraklarında olan biteni tamamen gözardı edip, günümüz kafasıyla yaptığı yoruma bilimsel karşılık, ders tadında tarihçi İlber Ortaylı'dan geldi.
DARON ACEMOĞLU NELER DEMİŞTİ:
Acemoğlu, Atatürk'ün döneminde, elindeki gücü daha demokratik bir yapıya dönüştürme fırsatına sahip olduğunu ancak bu gücü merkezileştirmeyi tercih ettiğini söylemişti. Nobel ödüllü ekonomist, bu tercihin Türkiye’deki sivil toplumun zayıflamasına ve demokrasinin gecikmesine sebep olduğunu iddia etmişti. Atatürk'ün, Osmanlı'daki çoğulcu yapıyı sürdürerek Türkiye’yi daha demokratik bir sistemle kurabileceğini, ancak bunu yapmayarak gücü merkezileştirme yolunu tercih ettiğini öne sürmüştü. Acemoğlu, bu tercihin Türkiye'nin demokratik gelişiminde engel teşkil ettiğini ifade etmişti.
ORTAYLI'DAN "DERS GİBİ" YAZI
Tarihçi Prof. İlber Ortaylı Hürriyet Gazetesi'ndeki köşesinde Acemoğlu'na adeta "tarihin metodolojisi" oldupunu ve "tarihçi olmayanların" konuşurken dikkatli olmaları gerektiğini anlattı. Ortaylı'nın yazısı şöyle:
"Atatürk’ün zamanı iki harp arasıdır. Sadece demokrasi fikrinin değil Avrupa medeniyetinin bütün parlak yönlerinin çamura düştüğü zamandır. Demokrasinin fikri, felsefi temellerini inşa edenler dahi Anglosaksonlar hariç çok partili rejimin düşmanı kesildiler. Onu bir şarlatanlık, burjuva aldatması veya daha adi bir tabirle “Yahudi komplosu” olarak nitelendirdiler. Bu dönemin içinde Türkiye Cumhuriyeti liderinin demokrasi aleyhinde hiçbir demeci söz konusu bile değildir.
Mustafa Kemal Paşa Anadolu mücadelesini yürüttüğü ve ilk büyük zaferi kazandığı günden beri (yani Eylül 1921 Sakarya Zaferi) kurucu Türkiye’nin Gazi mareşali ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti reisi olarak yabancıların dikkatini çekmiştir. Aslında çağdaşı olan Türkler de Halide Edip Hanım başta olmak üzere büyük lider üzerine çok çarpıcı görüşler ve tasvirler sunuyorlar. Pekâlâ Nazım Hikmet de yaşça bunlardan genç olmasına rağmen bu kuşağın adamıdır ve Kuvâyi Milliye Destanı’nda çizdiği Atatürk portresi samimiyetle ve vatanseverlikle çizilmiş ve şaire de saygımızı her zaman tazelememizi gerektiren adeta anıtsal bir nutuktur.
İKİ HARP ARASI DÖNEM
Gazi Paşa ile İstiklal Harbi’nin günlerini yaşayan, Anadolu Ajansı’nın kurucusu ve gerçek yapıcısı olan Halide Edip Hanım ve eşi Adnan Adıvar bir müddet sonra onunla çatışmaya düştüler. Sebep demokrasiydi, liberalimizdi. Yalnız çok saygı duyduğumuz seçkin ikilinin gerçekle teması olduğunu zannetmiyorum. Atatürk’ün zamanı iki harp arasıdır. Sadece demokrasi fikrinin değil Avrupa medeniyetinin bütün parlak yönlerinin çamura düştüğü zamandır. Demokrasinin fikri, felsefi temellerini inşa edenler dahi Anglosaksonlar hariç çok partili rejimin düşmanı kesildiler. Onu bir şarlatanlık, burjuva aldatması veya daha adi bir tabirle “Yahudi komplosu” olarak nitelendirdiler. Bu dönemin içinde Türkiye Cumhuriyeti liderinin demokrasi aleyhinde hiçbir demeci söz konusu bile değildir."
Yazının tamamı için tıklayınız: Atatürk Devri